NGHỊCH LÝ: KHI NGƯỜI GIỎI NHẤT THƯỜNG IM LẶNG NHẤT
Giải mã hiện tượng im lặng của những bậc thầy trong ngành và con đường kết nối những mảnh ghép kiến thức đang bị phân tán
Trong một cuộc khảo sát không chính thức với 127 chuyên gia cấp cao trong ngành bất động sản mà tôi tiếp xúc từ 2016-2023, có đến 85% người giữ vị trí Giám đốc cấp cao trở lên hầu như không hoạt động nhiều trên các nền tảng social media. Đây là một hiện tượng đáng chú ý khi so sánh với các ngành khác như công nghệ, tài chính hay bán lẻ - nơi các lãnh đạo thường xuyên chia sẻ quan điểm và có sự hiện diện mạnh mẽ trên mạng xã hội.
Ông Trần Đặng H., Chủ tịch một tập đoàn bất động sản hàng đầu miền Nam (tên đã được thay đổi theo yêu cầu), từng nói với tôi trong một cuộc họp năm 2022:
"Tôi là người low key, tôi thích NHÌN kết quả hơn là NÓI về kết quả. Mỗi lần tôi muốn đăng một ý tưởng lên Facebook, tôi đều tự hỏi: 'Liệu điều này có tạo ra giá trị thực sự hay chỉ là cách để tôi khẳng định bản thân?'"
Nhận xét này không phải trường hợp cá biệt. Từ năm 2010 đến 2024, tôi đã làm việc với 8 công ty bất động sản khác nhau và gặp gỡ hàng trăm lãnh đạo trong ngành. Điều kỳ lạ là những người tôi học hỏi được nhiều nhất - những người có tầm nhìn chiến lược sắc bén và hiểu biết sâu rộng về thị trường - lại thường là những người ít xuất hiện nhất trên mạng xã hội.
Tại hội thảo "Xu hướng BĐS" diễn ra tại TP.HCM, chỉ 6/15 diễn giả là CEO của các công ty bất động sản lớn có tài khoản LinkedIn hoạt động, và chỉ 2 người trong số đó thường xuyên đăng bài.
NGÀNH BẤT ĐỘNG SẢN: NGÀNH CỦA NHỮNG MẢNH GHÉP BỊ PHÂN TÁN
Ngành bất động sản là ngành của những mảnh ghép kiến thức. Nhưng đáng tiếc, đó lại là những mảnh ghép... rời rạc và phân tán.
Sau khi quản lý và trải qua hơn 20 bộ phận/phòng/ban/khối khác nhau trong bất động sản từ năm 2009 đến nay, tôi đã chứng kiến sự phân mảnh này diễn ra trên thực tế.
Cụ thể, một dự án ra đời là tổng hòa của nhiều mối quan hệ và chuyên môn:
· Phòng Pháp lý: Nắm thông tin về quy hoạch, giấy phép, thủ tục
· Bộ phận Tài chính: Hiểu về cấu trúc vốn, dòng tiền, giá thành
· Khối Kinh doanh: Am hiểu về tâm lý khách hàng, chiến lược bán hàng
· Ban Quản lý dự án: Thông thạo về công nghệ xây dựng, quản lý tiến độ
Tuy nhiên, kiến thức không được chia sẻ giữa các bộ phận này một cách hệ thống. Như một dự án mà tôi từng tham gia năm 2020 tại Quận 9 (nay là TP. Thủ Đức), đội Pháp lý nắm rõ về khả năng điều chỉnh quy hoạch có lợi cho dự án, nhưng thông tin này không được chia sẻ kịp thời với đội Kinh doanh, dẫn đến việc lập kế hoạch bán hàng không tối ưu.
NHỮNG "MASTER" VÀ MẢNH GHÉP KIẾN THỨC HỌ NẮM GIỮ
Trong hệ sinh thái bất động sản, kiến thức được phân tán giữa các nhóm chuyên gia khác nhau:
1. Môi giới địa phương kỳ cựu
Ông Tám Ch. (48 tuổi) là môi giới tại Quận 7, TP.HCM từ năm 2007. Ông không dùng Facebook nhưng có thể chỉ ra chính xác diễn biến giá đất từng con đường trong 25 năm qua, và dự đoán chính xác xu hướng giá trong 3/4 trường hợp.
"Môi giới bây giờ toàn nhìn bảng giá, chụp hình đăng Facebook. Tôi thì phải đi bộ qua mỗi con đường, nói chuyện với từng chủ nhà, từng cán bộ phường mới hiểu nổi giá trị thật của từng lô đất." - Ông Tám Ch. chia sẻ.
2. Đội nhóm sales sơ cấp
Anh Minh L., Trưởng phòng Kinh doanh tại một công ty môi giới lớn ở Hà Nội, đã dẫn dắt đội ngũ bán thành công 3 dự án lớn trong giai đoạn 2021-2023 mà không hề có sự hiện diện trên mạng xã hội.
"Chúng tôi dành 80% thời gian để phân tích dữ liệu khách hàng, tìm hiểu insight của thị trường. Những phương pháp bán hàng hiệu quả nhất thường được lưu truyền trong nội bộ team, không phải là những gì người ta đăng trên mạng."
3. Chủ đầu tư
Bà Nguyễn Minh Th., Giám đốc Phát triển Dự án của một tập đoàn bất động sản có quỹ đất hơn 1,000 hecta, hiếm khi xuất hiện trên báo chí nhưng lại là người có tầm nhìn chiến lược sắc bén về quy hoạch đô thị.
4. Chuyên gia, Viện nghiên cứu
TS. Nguyễn V.A từ một viện nghiên cứu kinh tế hàng đầu có những phân tích sâu sắc về chu kỳ bất động sản và các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến thị trường, nhưng những phân tích này thường chỉ được trình bày trong các hội thảo khép kín hoặc báo cáo nội bộ.
Những mảnh ghép quý giá này thường bị "nhốt" trong các không gian hạn chế:
· Các cuộc họp Ban Giám đốc: Phân tích sâu về chiến lược phát triển dài hạn
· Các nhóm chat kín: Thông tin về quy hoạch, định hướng phát triển
· Những buổi cafe không chính thức: Chia sẻ bài học kinh nghiệm thực chiến
LÝ DO ĐẰG SAU SỰ IM LẶNG: NHIỀU HƠN LÀ BẠN NGHĨ
Qua các cuộc phỏng vấn với 25 lãnh đạo cấp cao trong ngành từ 2016-2024, tôi đã xác định được 6 lý do chính khiến họ không chia sẻ nhiều trên mạng xã hội:
1. Lợi ích kinh doanh và cạnh tranh
Ông Tr.H.N, Chủ tịch một công ty phát triển dự án tại Bình Dương giải thích: "Trong ngành này, thông tin là tiền bạc. Tôi biết quy hoạch sắp điều chỉnh ở khu vực nào, sắp có trục đường nào mở rộng - đó là lợi thế cạnh tranh mà tôi không muốn chia sẻ rộng rãi."
2. Trách nhiệm pháp lý và rủi ro về uy tín
Chị L.M.H, Giám đốc Tiếp thị của một tập đoàn BĐS hàng đầu: "Mỗi câu nói của tôi đều có thể ảnh hưởng đến niềm tin của khách hàng, nhà đầu tư, và đối tác. Một phát ngôn không cẩn thận có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng."
3. Sự khác biệt giữa truyền đạt trực tiếp và online
Nhiều lãnh đạo thấy thoải mái khi thuyết trình trong phòng họp nhưng lúng túng với việc viết bài trên mạng xã hội. Anh P.A.T, Giám đốc Dự án: "Tôi có thể thuyết trình 4 tiếng liên tục trong phòng họp, nhưng để viết một bài LinkedIn/Facebook ngắn... tôi phải sửa đi sửa lại cả ngày vẫn không hài lòng."
4. Thiếu nền tảng kết nối phù hợp
Bà N.T.H.Y, CEO một startup proptech: "Các nền tảng mạng xã hội hiện tại không được thiết kế cho việc chia sẻ kiến thức chuyên sâu về bất động sản. Chúng quá ồn ào, thiếu cấu trúc và không tạo môi trường cho những cuộc thảo luận chuyên môn nghiêm túc."
5. Văn hóa "kín tiếng" truyền thống
Ông L.V.T, một nhà đầu tư kỳ cựu: "Trong văn hóa kinh doanh Việt Nam, đặc biệt là với thế hệ trước, thành công thường đi kèm với sự kín đáo. Khoe khoang thành tích hay kiến thức thường bị xem là thiếu khiêm tốn."
6. Thời gian và công sức đầu tư
Anh H.M.A, Phó TGĐ một công ty môi giới: "Để viết một bài chất lượng về phân tích thị trường cần 4-5 giờ nghiên cứu và viết lách. Với lịch làm việc dày đặc, ưu tiên của tôi là dành thời gian đó để gặp gỡ đối tác và khách hàng trực tiếp."
THAY ĐỔI ĐANG ĐẾN: DẤU HIỆU CỦA SỰ CHUYỂN DỊCH
Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, đặc biệt sau Covid-19, chúng ta đang chứng kiến những dấu hiệu tích cực của sự thay đổi:
1. Các nền tảng chuyên biệt đang xuất hiện
2. Các hội thảo trực tuyến chất lượng cao
3. Thế hệ lãnh đạo mới cởi mở hơn
4. Sự thay đổi trong tâm lý thị trường
Sau giai đoạn khủng hoảng 2022-2023, khách hàng ngày càng đòi hỏi sự minh bạch và thông tin chuyên sâu, buộc các chuyên gia phải xuất hiện nhiều hơn để xây dựng niềm tin.
5 BƯỚC THIẾT THỰC ĐỂ CÁC "MASTER" BẮT ĐẦU CHIA SẺ
Dựa trên kinh nghiệm làm việc với nhiều chuyên gia và lãnh đạo trong ngành, tôi đề xuất 5 bước cụ thể cho những "master low-key" muốn bắt đầu chia sẻ kiến thức:
1. Xác định lĩnh vực chuyên môn cốt lõi
Thay vì cố gắng chia sẻ mọi thứ, hãy tập trung vào 1-2 lĩnh vực bạn thực sự giỏi. Ví dụ: phân tích pháp lý dự án, chiến lược định giá, hay xu hướng quy hoạch đô thị.
2. Chọn nền tảng phù hợp
· LinkedIn: Phù hợp cho các phân tích chuyên sâu về thị trường và kết nối B2B
· Podcast: Lý tưởng cho những người thích nói hơn viết
· Nhóm chuyên môn kín facebook: Bắt đầu với việc chia sẻ trong các nhóm nhỏ, có kiểm soát
3. Thiết lập ranh giới rõ ràng
Xác định trước những chủ đề bạn sẽ chia sẻ và những thông tin nhạy cảm cần giữ kín. Tập trung vào kiến thức chung của ngành thay vì thông tin nội bộ của công ty.
4. Tạo lịch trình nhất quán nhưng khả thi
Bắt đầu với tần suất thực tế: 1 bài/tháng hoặc 1 bài/quý. Chất lượng quan trọng hơn số lượng.
5. Sử dụng phương pháp kể chuyện từ kinh nghiệm thực tế
Chia sẻ case study từ dự án đã hoàn thành, bài học từ thất bại trong quá khứ, hoặc insights từ các chu kỳ thị trường trước đây.
Ví dụ thực tế: Ông T.M.H, một Giám đốc dự án kỳ cựu, đã bắt đầu với series "Bài học từ 20 năm làm BĐS" trên LinkedIn vào năm 2022, chỉ với 1 bài/tháng. Sau 6 tháng, ông đã xây dựng được mạng lưới kết nối chất lượng và thu hút được nhiều cơ hội hợp tác mới.
GIÁ TRỊ KÉP CỦA VIỆC CHIA SẺ KIẾN THỨC
Khi các "master" chia sẻ kiến thức, họ không chỉ đóng góp cho ngành mà còn nhận lại nhiều giá trị:
Lợi ích cho bản thân và tổ chức:
· Xây dựng thương hiệu cá nhân: Được công nhận là chuyên gia trong lĩnh vực
· Mở rộng mạng lưới: Kết nối với đối tác, nhà đầu tư tiềm năng
· Thu hút nhân tài: Người tài bị thu hút bởi lãnh đạo có tư duy chia sẻ
· Feedback từ thị trường: Nhận được góc nhìn đa chiều về quan điểm của mình
Lợi ích cho ngành và xã hội:
· Nâng cao tiêu chuẩn nghề nghiệp: Kiến thức chất lượng giúp chuyên môn hóa ngành
· Minh bạch thị trường: Thông tin đáng tin cậy giúp thị trường lành mạnh hơn
· Đào tạo thế hệ kế tiếp: Rút ngắn đường cong học hỏi cho người mới
· Phản biện chính sách: Góp phần hoàn thiện khung pháp lý của ngành
HƯỚNG ĐẾN MỘT THỊ TRƯỜNG TRƯỞNG THÀNH
Ngành bất động sản Việt Nam đang ở giai đoạn then chốt. Sau thời kỳ "đầu cơ" (2016-2018) và "khủng hoảng" (2022-2023), chúng ta đang hướng đến một thị trường trưởng thành hơn, chuyên nghiệp hơn.
Trong thị trường trưởng thành này:
· Kiến thức được luân chuyển tự do, tạo nền tảng cho quyết định đầu tư thông minh
· Những người đi trước sẵn sàng dẫn dắt người đi sau, tạo ra lực lượng chuyên gia chất lượng
· Chuyên môn được tôn trọng và lan tỏa, nâng cao chuẩn mực nghề nghiệp
· Thông tin minh bạch giúp thị trường ổn định và phát triển bền vững
Như nhà đầu tư bất động sản kỳ cựu Robert Kiyosaki từng nói: "Trong bất động sản, không phải người có nhiều tiền nhất thắng, mà là người có nhiều thông tin nhất."
Và có lẽ, đó mới là cách để ngành bất động sản Việt Nam thực sự... chuyên nghiệp.
BA HƯỚNG HÀNH ĐỘNG CHO NGƯỜI ĐỌC
Nếu bạn là một "master low-key":
· Hãy bắt đầu với một chủ đề nhỏ bạn thực sự đam mê
· Thử sức với các định dạng khác nhau (viết, nói, podcast) để tìm phương thức phù hợp
· Kết nối với 1-2 chuyên gia cùng lĩnh vực để tạo động lực chia sẻ
Nếu bạn làm việc với các "master":
· Khuyến khích họ chia sẻ bằng cách đặt câu hỏi cụ thể về chuyên môn của họ
· Đề xuất hỗ trợ họ trong việc chuẩn bị nội dung (như ghi chép, chỉnh sửa)
· Tạo cơ hội để họ chia sẻ trong các nhóm nhỏ trước khi mở rộng ra công chúng
Nếu bạn đang tìm kiếm kiến thức:
· Tham gia các cộng đồng chuyên môn có chất lượng
· Đặt câu hỏi thông minh và có chiều sâu để thu hút sự chia sẻ từ chuyên gia
· Tìm kiếm mentor trong ngành và chủ động xây dựng mối quan hệ dài hạn
Nếu bài viết này có giá trị với bạn, hãy chia sẻ với ít nhất một "master" trong mạng lưới của bạn - người có thể đóng góp nhiều hơn cho sự phát triển chung của ngành.